Zastanawiasz się jak napisać odwołanie do sądu od otrzymanego wyroku, w tym wyroku zaocznego albo nakazu zapłaty? W naszym dzisiejszym poradniku dowiesz się, czym są podstawowe środki zaskarżenia orzeczeń sądowych oraz w jaki sposób prawidłowo wnosić odwołanie do sądu.

Odbierz bezpłatną analizę dokumentów dotyczących zadłużenia. Sprawdź jak możemy Ci pomóc.

Czym jest odwołanie do sądu i jak je napisać?

Sformułowanie „odwołanie do sądu” jest jedynie potocznym nazewnictwem przysługujących stronie środków zaskarżenia. W dzisiejszym artykule poruszymy zagadnienie wnoszenia tzw. zwykłych środków zaskarżenia:

  1. apelacja;
  2. sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym;
  3. sprzeciw od nakazu w elektronicznym postępowaniu upominawczym;
  4. zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym;
  5. sprzeciw od wyroku zaocznego.

Apelacja od wyroku sądu rejonowego i okręgowego? Jak ją wnieść?

Został wydany wobec Twojej osoby wyrok zwykły na rozprawie, a Ty nie jesteś zadowolony z rozstrzygnięcia sądu I instancji? Pamiętaj, że zgodnie z podstawowymi zasadami wyrażonymi w konstytucji, uszczegółowionymi w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, masz prawo do odwołania się do sądu wyższej instancji. Oznacza to, że od niekorzystnego dla Ciebie rozstrzygnięcia sądu rejonowego możesz złożyć apelację do sądu okręgowego.

Pisząc odwołanie od wyroku sądu, pamiętajmy, że sądem I instancji może być nie tylko sąd rejonowy. Może być nim również sąd okręgowy i w takiej sytuacji apelację składamy do sądu apelacyjnego, za pośrednictwem sądu okręgowego będącego w takiej sprawie sądem I instancji.

Darmowa konsultacja oddłużeniowa w sprawach kredytów i pożyczek.

Dostałeś z sądu nakaz zapłaty albo wyrok w sprawie z bankiem, firmą pożyczkową lub windykacyjną

Zgłoś się po darmową analizę sprawy! Nasz prawnik ustali jak możemy Ci pomóc.

O czym jednak w pierwszej kolejności musisz pamiętać, zanim zaczniesz przygotowywać się do napisania apelacji? Przede wszystkim po wydaniu wyroku na rozprawie musisz w ciągu 7 dni od dnia wydania takiego wyroku złożyć wniosek o jego uzasadnienie na piśmie. Taki wniosek składa się do sądu, który wydał wyrok.

Po złożeniu wniosku o uzasadnienie wyroku musisz poczekać na otrzymanie wyroku wraz z uzasadnieniem. W zależności od sądu może to trwać od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Wszystko zależy od nakładu pracy w danym sądzie i wydziale, w którym orzeka sędzia wydający wyrok. Zasadniczo sąd powinien sporządzić uzasadnienie wyroku w terminie 14 dnia. W sprawach zawiłych prezes sądu może jednak wydłużyć ten termin do 30 dni. W naszym poradniku znajdziesz szczegółowe wskazówki jak napisać wniosek o uzasadnienie wyroku.

Polecamy lekturę naszego tekstu, gdzie znajdziesz wzór jak napisać wniosek, by uzyskać uzasadnienie wyroku sądu. Artykuł jest dostępny na: Wniosek o uzasadnienie wyroku sądu – jak napisać i gdzie składać?

Kiedy otrzymasz już odpis wyroku wraz z uzasadnieniem, masz 2 tygodnie na złożenie apelacji. Pamiętaj, że apelację od wyroku sądu I instancji składasz co prawda do sądu II instancji, ale za pośrednictwem sądu I instancji. Oznacza to, że apelację musisz złożyć na biurze podawczym sądu I instancji albo wysłać takową apelację na adres sądu I instancji. Pamiętaj, że dzień złożenia pisma w placówce pocztowej operatora publicznego (Poczta Polska S.A.) równoznaczne jest ze złożeniem tego pisma w sądzie, a zatem zachowaniem wszystkich terminów.

Jak napisać odwołanie od wyroku do sądu? Skuteczna apelacja cywilna (wzór)

Napisanie apelacji od wyroku sądu I instancji nie jest zadaniem łatwym i często wymaga dużego doświadczenia. W pierwszej kolejności musisz jako apelujący wskazać nie tylko wartość przedmiotu zaskarżenia, ale również to czy zaskarżasz wyrok sądu w całości, czy też w części. A jeśli w części to, w jakiej dokładnie. Każda apelacja musi zawierać ponadto zarzuty, jakie formułujesz pod adresem sądu I instancji, tzn. z czym się nie zgadzasz oraz wnioski o zmianę lub uchylenie wyroku.

Oczywiście apelacja od wyroku musi zawierać także uzasadnienie, które stanowi rozwinięcie zarzutów, jakie postawione zostały na początku pisanej przez Ciebie apelacji.

Dla skuteczności wnoszonej apelacji nie zapomnij również załączyć do niej odpowiednią liczbę załączników (po jednym dla każdej ze stron procesu). Na końcu apelacja oraz każdy jej odpis powinien być podpisane Twoim własnoręcznym podpisem.

Podsumowując, aby napisać odwołanie do sądu należy pamiętać o ważnych elementach, które powinny się znaleźć w składanej do sądu apelacji, mianowicie właściwym oznaczeniu sądów (apelację wnosimy do sądu II instancji za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok), właściwym oznaczenie sprawy, danych skarżącego, danych drugiej strony sporu, należytym określeniu żądania, uzasadnieniu oraz dacie i podpisie wnoszącego środek odwoławczy.

Napisanie odwołania od wyroku lub postanowienia sądu obwarowane jest zatem pewnymi ścisłymi zasadami. Dlatego też ważna jest skrupulatność przy jego sporządzeniu i jeśli stanowi to dla Ciebie istotną trudność, warto zwrócić się z tym o pomoc do prawnika.

Opłata od apelacji. Ile wynosi?

Niestety, ale wniesienie apelacji wiążę się z koniecznością dokonania opłaty sądowej od apelacji. Wysokość opłaty sądowej od apelacji wynosi tyle, ile opłata sądowa od pozwu. Na jaki wydatek zatem musisz się przygotować? Zgodnie z przepisami opłata sądowa od apelacji w sprawie cywilnej wynosi 5% wartości przedmiotu zaskarżenia, czyli kwoty, jaką skarżysz apelacją.

Co może zrobić sąd II instancji po złożeniu apelacji?

Jeśli Twoja apelacja przeszła całą ścieżkę badania formalnego i nie zawiera braków, to wówczas przekazywana ona jest wraz z aktami sądu I instancji do sądu odwoławczego, który twoje odwołanie będzie rozpatrywał. Po otrzymaniu apelacji Sąd II instancji nada sprawie nową sygnaturę i wyznaczy termin rozprawy, o którym powiadomi Twoją osobę.

Zasadniczo w postępowaniu przed sądem II instancji zapadają dwa rodzaje wyroków. Pierwszy z nich to wyrok zmieniający orzeczenie sądu I instancji. Drugi rodzaj wyroków to wyroki uchylające, które uchylają wyrok sądu I instancji i nakazują rozpatrzenie sprawy po raz drugi przez ten sąd. Taka sytuacja następuje zwykle wtedy, kiedy sąd I instancji nie rozpatrzył istoty sprawy, czyli mówiąc kolokwialnie „zawalił” sprawę i sąd II instancji nie jest w stanie naprawić tych wad.

Nakaz zapłaty z sądu. Co robić? Jak napisać?

Jeśli otrzymałeś nakaz zapłaty z sądu, to jest to nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, nakaz zapłaty w postępowaniu elektronicznym wydawany przez e-sąd albo nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.

Pierwsze dwa rodzaje nakazów zapłaty zaskarżane są poprzez wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty. Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym oraz EPU wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. Pozwany musi wyrobić się w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia przesyłki sądowej. Wniesienie sprzeciwu po wskazanym wyżej terminie skutkować będzie jego odrzuceniem i zamknięciem Ci drogi do wydania wyroku na rozprawie.

Jeżeli przegapiłeś termin to być może jeszcze nie wszystko stracone. Z pomocą prawników z EuroLege możesz złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Pomogą Ci oni w spełnieniu wszystkich formalności, gdyż przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem dokonania czynności procesowej. Przeczytasz o tym w naszym artykule: Jak napisać wniosek o przywrócenie terminu? Kiedy złożyć i jakie są warunki? Odpowiadamy!

Pamiętaj, że sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu elektronicznym nie wymaga szczególnej formy. Wystarczy jego złożenie w zwykłej formie pisemnej. Jednak i w tym przypadku trzeba wskazać, czy sprzeciw dotyczy całości nakazu zapłaty, czy też jego części.

Odwołanie od sądowego wezwania nic nie kosztuje. Dlatego warto spróbować i walczyć o swoje prawa. W Polsce wciąż obywatele wykazują się dość niską świadomością w tej kwestii, pozostawiając decyzje sądu same sobie i nie podejmując żadnych kroków. Tylko 3 procent osób składa sprzeciwy wobec nakazów zapłaty wydawanych w EPU. Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule: Sądowe wezwanie do zapłaty z wydziału cywilnego. Co dalej?

Jeśli natomiast zabierasz się do napisania sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego przez inny sąd niż sąd elektroniczny, np. Sąd Rejonowy w Elblągu, to wówczas musisz spojrzeć czy nie masz obowiązku złożyć sprzeciwu na urzędowym formularzu. Wszystko zależy od tego, czy pozew składany był na takim formularzu. Jeśli tak, to Ty również masz obowiązek posługiwać się nim przy składaniu sprzeciwu od nakazu zapłaty.

Musisz wiedzieć, że sprzeciw od nakazu zapłaty wolny jest od opłat sądowych

Jeżeli przekroczysz termin na złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty, nakaz staje się prawomocny. O skutkach spóźnienia, a także o sprawdzonych sposobach napisania takiego pisma, przeczytasz w artykule: Skuteczny sprzeciw – jak go napisać?

Jeżeli otrzymany przez Ciebie nakaz zapłaty wydany został w postępowaniu nakazowym, to wówczas poza warunkami i terminami przewidzianymi dla wnoszenia sprzeciwu od nakazu w normalnym postępowaniu upominawczym (nie elektronicznym), koniecznym jest uiszczenie przez Ciebie opłaty od zarzutów od nakazu zapłaty w kwocie 3/4 opłaty od pozwu. Taka kwota bardzo często stanowi znaczące utrudnienie i może zniechęcać do składania środka zaskarżenia.

Oczywiście zarówno sprzeciwy od nakazów zapłaty jak też zarzuty od nakazu zapłaty zawsze trzeba składać w tylu egzemplarzach, ile jest stron w procesie oraz należy pamiętać o ich podpisaniu.

Wyrok zaoczny z sądu. Jak się bronić?

Jeśli otrzymałeś wyrok zaoczny z sądu, to jest to dla Ciebie wiadomość, że nie stawiłeś się na rozprawie i nie wnosiłeś o przeprowadzenie rozprawy pod Twoją nieobecność, a sąd wydał wyrok bez Twojej obecności.

W takiej sytuacji musisz jak najszybciej złożyć sprzeciw od decyzji wyroku zaocznego. Termin na jego wniesienie wynosi 2 tygodnie od dnia odebrania przesyłki sądowej. Podobnie jak w przypadku sprzeciwu od nakazu zapłaty i zarzutów od nakazu zapłaty musisz zwracać uwagę na to, czy pozew w sprawie złożony został na formularzu urzędowym, czy też w normalnej formie. Jeśli pozew złożony został na formularzu, to Ty również masz obowiązek wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego w tej samej formie.

Opłata od sprzeciwu od wyroku zaocznego to niestety konieczność. Wynosi ona 1/2 opłaty od pozwu. Bez jej uiszczenia sąd nie zajmie się sprawą i odrzuci Twój sprzeciw bez merytorycznego badania Twojego stanowiska w sprawie.

Odpowiedź na apelację

Strona przeciwna ma oczywiście prawo odnieść się co do zasadności czy nawet podważać zasadność apelacji. Pamiętaj, że Twój przeciwnik w sądzie będzie mógł przedkładać własne twierdzenia, a dodatkowo – o ile Ty również przedstawiłeś nowe dowody – powoływać się na nowe fakty. Dlatego tak ważne jest posiadanie przy swym boku doświadczonych pełnomocników. Prawnicy z Kancelarii EuroLege tego typu problemami zajmują się na co dzień i będą w stanie pomóc także w Twoim przypadku.

Ile trwa uprawomocnienie wyroku sądu apelacyjnego?

Wyrok wydany przez sąd apelacyjny uprawomocnia się z chwilą ogłoszenia. Jest co do zasady natychmiast wykonalny. Jednakże sąd ma również możliwość uzależnić wykonanie od złożenia stosownego zabezpieczenia przez powoda.

Co więcej, aż do zamknięcia rozprawy przed sądem II instancji, Twój powód może cofnąć pozew. Jeżeli jedna z rozpraw już się odbyła, to Ty jako pozwany musisz wyrazić zgodę na takie działanie powoda. Jeżeli jednak powód zrzeka się roszczeń od Ciebie, Twoja zgoda nie jest już wymagana. Celem powoda jest tu oczywiście nie uwolnienie od długów pozwanego, ale zatrzymanie procesu sądowego, by nie ponosić opłat z nim związanych. Więcej na temat tego, dlaczego powodowi czasem opłaca się wycofanie się z procesu, znajdziesz w artykule: Cofnięcie pozwu (powództwa). Umorzenie postępowania sądowego. Co to oznacza?

To także przykład, dla którego warto odwoływać się nakazów sądowych i wyroków sądu. Być może druga strona uzna za niekorzystne z punktu widzenia finansowego, podejmowanie z Tobą dalszej walki i odpuści. Przeczytaj o tym w artykule: Czy warto odwoływać się od mandatu, wyroku albo innych orzeczeń sądowych? Poradnik.

Przegrana apelacja – co dalej?

Niestety, w wielu przypadkach apelacja zostaje oddalona. W takiej sytuacji mamy jeszcze szansę, by wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Takie postępowanie wymaga jednak obecności profesjonalnego pełnomocnika procesowego, to tzw. wymóg adwokacki. Polega on na tym, że kasacja musi zostać sporządzona i podpisana przez radcę prawnego lub adwokata. Jeśli borykasz się z takim problemem, skorzystaj ze wsparcia specjalistów z kancelarii EuroLege.

Sąd kasacyjny nie będzie badał szczegółów sprawy, spojrzy raczej na kwestie techniczne związane z całą procedurą. Sprawdzi więc, czy nie doszło do uchybień procesowych podczas Twojego procesu.

Gdzie szukać pomocy prawnej?

Masz sprawę w sądzie albo u komornika? Skorzystaj z naszej bezpłatnej analizy swojej sytuacji. Nasz prawnik ustali, jakie masz możliwości oddłużenia i jak możemy Ci pomóc.

Darmowa konsultacja oddłużeniowa

Skontaktuj się z nami:

Niczym nie ryzykujesz. Zgłoszenie i konsultacje do niczego nie zobowiązują. W każdej chwili możesz się wycofać.

Jacek Andrzejewski

Jacek Andrzejewski

Dyrektor ds. marketingu w Kancelarii EUROLEGE. Doświadczony manager marketingu i sprzedaży z wieloletnią praktyką na kierowniczych stanowiskach w kancelariach prawnych i firmach handlowych o zasięgu ogólnopolskim. Wielokrotnie zasiadał w organach instytucji działających w sektorze NGO.

4.5/5 - (39 votes)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

32 komentarze

  1. Dzień dobry, co mam zrobić jeśli oskarżyciel prywatny podał mnie do sądu i przedstawił fałszywego świadka dzięki, któremu zostałam skazana , pomimo odwołania w sądzie apelacyjnym kara została utrzymana.

    1. Dzień dobry Pani Doroto. W sprawach karnych oraz dotyczących wykroczeń niestety nie prowadzimy działalności pomocowej. Bardzo nam przykro.

  2. musze napisac odwolanie od wyroku sadowego a nie moge znalesc zadnego wzoru jak to napisac prosze o pomoc

    1. Dzień dobry Pani Katarzyno. Zajmujemy się tego rodzaju sprawami. Dlatego jeszcze dzisiaj napiszemy do Pani maila z prośbą o dodatkowe informacje. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.

  3. Witam. Dostałem z sądu nakaz zapłaty o postępowaniu upominawczym na skutek pozwu wniesionego przez bank Millenium. Chciałbym się odwołać,tylko nie wiem jak napisać takie pismo do sądu. Proszę o pomoc

    1. Dzień dobry Panie Łukaszu. Zajmujemy się pomocą w tego rodzaju sprawach. Jeszcze dzisiaj napiszemy do Pana maila z prośbą o więcej informacji. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.

      1. Dzień dobry czy można odwołać się od wyroku osoba składająca
        Oskarżenie przedstawiał świadka którego wogule nigdy nie znałem.

  4. Wyrok o zapłaty przez bratową ( brat zmarl) części spadkowej 100 000-PLN z roku 1978 darowizny za życia mojego ojca ( wdowiec) jest oddalony ze wzgledu na niewiarygodność świadka brata. Uzasadnienia z sądu jeszcze nie mam. 2 braci podzielili indywidualnie majątek po sprzedaży gospodarstwa na dalsze 2 siostry mnie omijając. Byłam niepoinformowana i niepbecna w kraju. Posiadam 2 dokumenty: zakup posiadłości z gruntem, przez gmine miasta oraz odpis ksiegi wieczystaj.Czy moge domagać się obecnie działu ustawowego tj ogólnej sumy sprzedaży dzieląc na wszystkie dzieci ojca wraz ze mną i aby nie ponawiac sprawy ponownie. Czy mogę przed wyrokiem ” podpowiedzieć ” teraz że takie dzielenie także akceptuję.?Adwokat mówi że mam czekać.Pozdrawiam

    1. Dzień dobry Pani Bernadeto. Mamy zbyt mało informacji, aby udzielić Pani odpowiedzi. Dlatego jeszcze dzisiaj napiszemy do Pani maila z prośba o szerszy opis sprawy oraz dane do kontaktu. Wstępna analiza prawna sprawy jest bezpłatna i do niczego nie zobowiązuje. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.

  5. Jak napisać odwołanie do Sądu apelacyjnego przeciwko sądowi okręgowemu że nie zgadzam się z ich decyzją o nie przyznanie mi renty socjalnej na wzrok gdyż mam wadę od urodzenia i do tej pory miałam rentę socjalna

    1. Dzień dobry Pani Justyno. Sposób i treść napisania apelacji zależy od konkretnych okoliczności sprawy. W naszej kancelarii nie zajmujemy się sprawami tego rodzaju.

  6. witam potrzebuję napisać odwołanie od nakazu zapłaty. mój telefon 503063XXX Grzegorz. Ktoś napisze za $$?

    1. Dzień dobry Panie Grzegorzu. Zajmujemy się profesjonalną pomocą w takich sprawach. Mamy wieloletnie doświadczenie i kilka tysięcy wygranych spraw sądowych na swoim koncie. Jeszcze dzisiaj napiszemy do Pana maila z prośbą o więcej informacji. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.Natomiast co do wysokości wynagrodzenia, to określa je cennik znajdujący się na naszej stronie internetowej: https://www.eurolege.pl/cennik/

    1. Dzień dobry Pani Aneto. Czego konkretnie dotyczy sprawa? Czy jest to zadłużenie w ZUS czy inna sprawa?

  7. Witam Firma ubezpieczeniowa OC złożyła sprawę do windykacji i komornik zajął mi pieniądze z konta za rzekomo niezapłacone ubezpieczenie OC. Wszystko toczyło się za moimi plecami ponieważ listy zostały wysyłane na zupełnie inny adres nigdy ich na oczy nie widziałam dopiero ten ostatni z wyrokiem od komornika. (Długa historia). Dopiero po wszystkim zobaczyłam ze komornik zajął moje pieniądze a ja mam wszystkie dokumenty z firmy OC wraz z potwierdzeniem opłaty za ubezpieczenie. Co mam zrobić żeby odzyskać swoje pieniądze?

    1. Dzień dobry Pani Magdaleno. Przede wszystkim należy sprawdzić czy komornik w ogóle mógł działać w danej sprawie. W szczególności, czy tytuł wykonawczy wydany w sprawie nie jest wadliwy. To spotykane zjawisko. Wiele wskazuje na to, że w tej sprawie tak właśnie może być. Gdyby okazało się, że w tej konkretnej sprawie tak jest to możliwe stanie się odzyskanie wszystkich zabranych przez komornika pieniędzy. Zajmujemy się pomocą w tego rodzaju sprawach. Dlatego jeszcze dzisiaj napiszemy do Pani maila z prośbą o dodatkowe informacje. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.

  8. Witam potrzebuje pomocy, jakiś czas temu dostałem wyrok od sąd za grzywnę zapłaciłem ja, chciałem zapisać się do wojska i dostałem czerwona adnotacje, chciałbym się dowiedzieć jak to naprawić i dostać czyste konto. Pozdrawiam

    1. W sprawach karnych oraz sprawach wykroczeń nie pomagamy panie Rafale. Bardzo nam przykro.

  9. W dniu dzisiejszym dostałem wyrok nakazowy. Chciał bym zapytać czy w przypadku tego artykułu jest jakakolwiek możliwość obrony, zmiany/zmniejszenia wyroku, czy ta sprawa jest już przesądzona.

  10. Witam pilnie potrzebuje pomocy w napisaniu odwołania od wyroku w sprawie alimentów

    1. Dzień dobry, sprawami alimentacyjnymi niestety się nie zajmujemy, zgodnie z tematyką strony pomagamy w sprawach dotyczących firm windykacyjnych, banków, parabanków, ewentualnie telefonii komórkowych oraz mandatów za przejazd bez biletu.

    1. Dzień dobry Pani Katarzyno. Jeszcze dzisiaj napiszemy do Pani maila z prośbą o dodatkowe informacje. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.

  11. Witam potrzebuje pomocy mąż zmarł przyszło pismo z sądu że muszę zapłacić 18 tys firmie Open finanse potrzebuje się odwołac jak to napisać

    1. Dzień dobry Pani Heleno. Zajmujemy się pomocą w tego rodzaju sprawach. Jeszcze dzisiaj napiszemy do Pani maila z prośbą o dodatkowe informacje. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej. Również w folderze SPAM.

  12. Witam mam takie pytanie tata 21.03.2022 został zatrzymany na dwa miesiące, gdzie 21.05.br wyszedł na wolność.. W czerwcu 25.06.br zostaje ponownie zatrzymany na 8miesiecy gdzie nic z sądu nie otrzymał, a policja twierdzi że mieli nakaz doprowadzenia go z dnia 15.06. Czy jest szansa aby tata mógł się odwołać

    1. Pani Gosiu, nie zajmujemy się sprawami karnymi. Pomagamy osobom w sprawach cywilnych i to w wybranym zakresie. Bardzo nam przykro.

    1. Dzień dobry Pani Agnieszko. Postaramy się Pani pomóc. Jeszcze dzisiaj napiszemy do Pani maila z prośbą o podanie większej ilości informacji. Prosimy o stałe monitorowanie swojej skrzynki mailowej.