Oszuści internetowi. Jak działają? W jaki sposób odzyskać pieniądze?

Zakupy przez Internet czy przelewy z kont bankowych to udogodnienia, z których korzysta większość z nas. Stały się na tyle powszechne, że kolejne transakcje wykonujemy automatycznie. Często w pośpiechu i nie weryfikujemy ich poprawności. Czasem warto na chwilę się zatrzymać i sprawdzić, czy po drugiej stronie znajduje się odbiorca, którego oczekujemy, a nie internetowy oszust. Nie chodzi jednak o to, aby całkowicie zaprzestać korzystania z dobrodziejstw technologii. Tylko włączyć uważność i nieco ograniczyć zaufanie. W tym celu warto poznać najczęstsze techniki, którymi posługują się oszuści internetowi.

Oszustwa internetowe to prawdziwa plaga dzisiejszych czasów

Czasy kiedy najcenniejszym łupem oszustów internetowych była nasza karta kredytowa czy dowód osobisty dawno minęły. Obecnie przestępcy posługują się możliwościami, jakie daje im Internet, a ich metody działania stale się zmieniają. Właśnie dlatego ciężko jest uchronić się przed wszystkimi ewentualnościami jakie szykują na swoje ofiary.

Jednak wśród najpopularniejszych metod można zauważyć pewne schematy, które się powtarzają, a na które wciąż kolejni ludzie dają się nabrać. Niestety połączenie kreatywności przestępców z łatwowiernością potencjalnych ofiar skutkuje stale rosnącymi statystykami dotyczącymi ilości przestępstw internetowych.

Najpopularniejsze metody działania oszustów internetowych

Niezależnie od tego jaką metodę wybierze oszust internetowy, podstawą jego działania jest zdobycie zaufania ofiary. Czasami odbywa się to poprzez wcześniejszą rozmowę i uwiarygodnienie w niej kolejnych kroków, a czasem wystarcza niemal perfekcyjnie odwzorowana strona internetowa, która do złudzenia przypomina tradycyjną witrynę do logowania na koncie bankowym czy stronę do wpisywania danych z karty płatniczej w celu finalizacji transakcji.

Oszuści internetowi są więc nie tylko świetnymi hakerami, ale także psychologami i posiadają zdolności socjotechniczne i opanowane do perfekcji techniki rozmowy. Wystarczy, że potencjalna ofiara uwierzy w jego słowa, wejdzie w ustalony przez niego schemat i będzie podążała za kolejnymi krokami ustalonymi przez niego, a cała reszta potoczy się bardzo szybko. Fakt, wcześniej czy później osoba, która dała się zmanipulować zorientuje się, że było to oszustwo, jednak najczęściej dzieje się to wtedy, kiedy oszust internetowy zdąży wyczyścić jej konto bankowe i pozbawić oszczędności.

W sumie, utrata środków z konta (kradzież pieniędzy z konta bankowego) to i tak niewielka strata. Często takie historie kończą się o wiele gorzej: zaciągniętym kredytem czy chwilówką czy zakupionym sprzętem na raty. Kiedy łupem oszustów padają dane osobowe, ofiary orientują się często dopiero wtedy, kiedy do drzwi puka komornik z sądowym nakazem zapłaty. Wtedy przerażenie miesza się z niedowierzaniem i załamaniem.

Dlatego warto raz na jakiś czas sprawdzić swoje konto, spojrzeć czy nie ma na nim niepokojących transakcji, ustawić dodatkowe zabezpieczenia czy pozmieniać hasła na nowe. Warto także regularnie sprawdzać swoje konto BIK, a nawet ustawić na nim alerty, które będą informowały o każdej nowej weryfikacji czy próbie zaciągnięcia kredytu. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule poświęconym właśnie danym osobowym.

Techniki, które stosują oszuści internetowi

Problem oszustw internetowych jest na tyle istotny, że sposoby na zabezpieczenia doczekały się ogólnopolskiej kampanii reklamowej realizowanej przy współpracy z CERT. Wszystko po to, aby edukować odbiorców o zagrożeniach, które czekają na nich w Internecie.

Jedną z najpopularniejszych metod, jaką stosują internetowi oszuści jest Phishing. Choć ma on różne ewolucje, to sama technika jest taka sama. Hakerzy wykorzystują różne metody, aby zdobyć dane osobowe. Może odbywać się to poprzez wysyłanie fałszywych stron internetowych, do złudzenia przypominających te autentyczne czy też poprzez telefoniczną rozmowę, podczas której oszust podaje się np. za pracownika banku. Często do tego celu wykorzystywane są także wiadomości e-mail z zainfekowanymi odnośnikami czy fałszywe sms.

Popularna akcja, która choć została nagłośniona, to wciąż czasem jest wykorzystywana przez oszustów, dotyczyła nieopłaconej faktury za prąd (fałszywa windykacja PGE). W tej wiadomości potencjalna ofiara otrzymywała informację o tym, że brak szybkiej reakcji spowoduje odłączenie prądu i konieczność poniesienia dodatkowych opłat związanych z ponowną aktywacją licznika. W wiadomości znajdował się link, który rzekomo miał prowadzić do dokończenia transakcji. Oczywiście było to oszustwo. Inna sytuacja dotyczyła wiadomości SMS, która informowała o konieczności wniesienia niewielkiej dopłaty do paczki, która utknęła na sortowni (oszustwo na paczkę). Brak symbolicznej wpłaty miał oznaczać zwrot paczki.

W obu tych przypadkach, tak jak w wielu innych, które nie zostały tutaj wymienione, istotny jest element zaskoczenia i presji, która nakładana jest na odbiorcę. Oszuści internetowi robią to specjalnie, aby potencjalna ofiara nie miała czasu na zastanowienie się nad tym co robi i weszła w ten opracowany przez nich schemat. Manipulowanie emocjami to mocna broń w rękach oszustów i niestety w wielu przypadkach bardzo skuteczna.

Niektórzy hakerzy wykorzystują także swoje zdolności programistyczne i używają ich w celu wyłudzenia danych czy uzyskania dostępu do konta ofiary. Najczęściej odbywa się to w podobny sposób. Oszust wysyła link z wirusem, a kiedy ofiara pobierze jego zawartość, ściągnie na swoje urządzenie zainfekowany plik, który może wyrządzić sporo szkód. Poszczególne wirusy komputerowe mają różne możliwości. Część z nich umożliwia hakerom zdalny dostęp do komputera ofiary, a niektóre potrafią nawet podmienić numer rachunku bankowego podczas wykonywania przelewu, dzięki czemu pieniądze wędrują prosto na konto oszusta, a ofiara początkowo jest tego zupełnie nieświadoma.

Jak bronić się przed oszustwami internetowymi?

Oszuści internetowi działają sprytnie, a na ich podstępy często dają nabrać się także osoby, które na co dzień korzystają z Internetu i sprytnie się w nim poruszają. Niestety jednak często takie incydenty nie są zgłaszane – po części ze wstydu, a po części z braku wiary w to, że uda się złapać oszusta i odzyskać pieniądze. Nawet jeśli oszustwo dotyczyło potencjalnie niewielkiej kwoty, warto to zgłosić bo być może wraz z pieniędzmi oszust zabrał coś o wiele cenniejszego, czyli Twoje dane osobowe. Tym tematem jednak zajmiemy się w kolejnym akapicie, teraz skupimy się na tym, jak chronić się przed oszustwami internetowymi. Podstawowa rada to: zachować czujność i rozsądek. Rutyna, roztargnienie i zabieganie to właśnie elementy, które pomagają oszustom w prowadzeniu swoich działań. Poza tym, warto zadbać o:

• Pamiętaj o ostrożności podczas logowania się do konta bankowego. Wykonuj to tylko z własnego komputera, w zaufanej przeglądarce, samodzielnie wpisując adres strony internetowej banku. Nie klikaj w wysłane w wiadomości linki kierujące i za każdym razem zwracaj uwagę na to, czy wpisany adres jest poprawny.
• Zadbaj o zabezpieczenia. Ustaw silne hasła, inne do poszczególnych usług. Kiedy to możliwe, używaj weryfikacji dwuetapowej.
• Dbaj o bezpieczeństwo Twoich danych osobowych. Nie podawaj ich obcym osobom w wiadomości czy przez telefon. Pamiętaj, że dane osobowe to klucz do dalszych działań oszustów.
• Śledź nowe techniki stosowane przez oszustów. Takie informacje możesz sprawdzić na stronie CERT Polska. Wiele z tych technik opisaliśmy także na naszym blogu.

Padłem ofiarą internetowe oszusta – gdzie mogę to zgłosić?

Każda taka sytuacja wymaga zgłoszenia i powinna być traktowana poważnie. Nigdy nie wiesz czy masz do czynienia ze zwykłym naciągaczem, który zadowoli się wyłudzaniem niewielkiej kwoty czy z profesjonalistą, dla którego Twoje środki z konta były jedynie pretekstem do pozyskania Twoich danych osobowych. Niezależnie od tego czy oszustwo dotyczyło wymiany wiadomości e-mail czy też odbyło się poprzez fałszywą stronę internetową, każdy taki incydent należy zgłosić.

Przede wszystkim należy poinformować o incydencie bank i jak najszybciej zabezpieczyć swoje konto, a także w razie potrzeby zastrzec dowód osobisty. Taką sprawę warto także zgłosić na policję, nawet jeśli uważasz, że sprawca nigdy nie zostanie odnaleziony. Brak zgłoszenia jest niejako przyzwoleniem dla oszustów na dalsze działania tego typu. Więcej na temat tego jak zgłosić oszustwo internetowe, jakie są Twoje prawa w tej kwestii i podstawy prawne pisaliśmy w tym artykule.

Potrzebujesz pomocy specjalisty? Zgłoś się do nas!

Każde oszustwo, niezależnie od kwoty, jest jawnym łamaniem prawa i należy z tym bezwzględnie walczyć. Sprawy jednak nie ułatwiają organy ścigania i banki, które często dość lekceważąco podchodzą do tematu. Przy próbie zgłoszenia faktu oszustwa banki przerzucają odpowiedzialność na użytkownika, a posiadacze rachunków często odpuszczają dochodzenia swojej racji w obawie przed długotrwałą i monotonną przepychanką, na którą nie mają ani czasu ani ochoty. Tak jednak nie powinno to wyglądać, a odpowiedzialność za ochronę środków na koncie ponosi bank.

Jeśli padłeś ofiarą przestępstwa internetowego i chcesz odzyskać skradzione pieniądze z Twojego konta – skontaktuj się z nami.