Stopa referencyjna. Co to jest i jak wpływa na wysokość kredytu?

Stopa referencyjna to stawka, od której zależy wysokość oprocentowania kredytu. Właśnie dlatego w ostatnich czasach jest jednym z najczęściej śledzonych wskaźników. Powodem są ostatnie podwyżki, jakie wprowadziła Rada Polityki Pieniężnej czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Nic dziwnego. Jej ostateczny poziom ma ogromny wpływ na kształtowanie się raty kredytu.

UWAGA! Twoja rata kredytu hipotecznego albo gotówkowego znacznie wzrosła? Chcesz obniżyć ogólny koszt kredytu o stawkę WIBOR? W Kancelarii EUROLEGE zajmujemy się pomocą w tego typu sprawach. Zgłoś się do nas i porozmawiaj z prawnikiem. Wstępna analiza sprawy i porada są całkowicie bezpłatne i do niczego zobowiązują. Zobacz co możemy dla Ciebie zrobić.

Czym jest stopa referencyjna?

Wspominając o stopach procentowych w domyśle mamy przeważnie stopę referencyjną. Jednak warto pamiętać, że nie jest to jedyny rodzaj stopy procentowej – funkcjonują różne rodzaje stóp procentowych, a każda z nich normowana jest przez RPP, jednak dotyczy czegoś innego. Poza stopą referencyjną wyróżniamy także stopę lombardową, depozytową i redyskontową.

Według definicji stopa referencyjna określa rentowność bonów pieniężnych, które emitowane są przez NBP podczas operacji otwartego rynku takich jak zakup czy sprzedaż krótkoterminowych bonów pieniężnych na rynku międzybankowym.

Jaka jest wysokość stopy referencyjnej i od czego zależy?

Stopa referencyjna to wskaźnik ruchomy, który reguluje Rada Polityki Pieniężnej. Każde działanie odbywa się w odpowiedzi na kondycję gospodarki krajowej. Dzięki temu RPP może wpływać na poziom inflacji czy właśnie koszty kredytów pieniężnych. Ostatnie podwyżki stóp procentowych to odpowiedź na rosnącą inflację i próba jej wyhamowania. Sukcesywne podwyżki mają miejsce od początku 2021 roku. Wcześniej jej poziom utrzymywał się przez dłuższy czas na poziomie bliskim 1%. Dlatego też ostatnimi czasy, ze względu na stale rosnące raty kredytów rząd zdecydował się na wprowadzenie pomocy jaką są wakacje kredytowe.

W jakich przypadkach stopa referencyjna jest obniżana? Dzieje się to wtedy, kiedy celem RPP jest pobudzenie gospodarki i ożywienie jej. Taka sytuacja miała miejsce po pandemii koronawirusa, kiedy to nastąpiło obniżenie stopy procentowej do rekordowo niskiego poziomu.

6 października 2021 roku jej poziom wynosił jeszcze jedynie 0,50%. Od tego momentu zaczęły się regularne podwyżki stopy referencyjnej. Już niecały miesiąc później (4 listopada 2021 roku) osiągnęła poziom 1,25%. Ten moment był jedynie początkiem regularnych podwyżek, które praktycznie co miesiąc serwowała nam RPP.

Wysokość stóp procentowych jest podawana do wiadomości publicznej, a ich aktualny poziom można sprawdzić na stronie NBP. Od dnia 08.09.2022 stopa referencyjna utrzymuje się na poziomie 6,75%.

Stopa referencyjna a wysokość odsetek ustawowych

Wysokość odsetek ustawowych opisana jest w Kodeksie Cywilnym i zależy bezpośrednio od wysokości stopy referencyjnej. Wysokość odsetek ustawowych jest równa sumie 3,5% i wysokości stopy referencyjnej NBP.

Oznacza to, że przy aktualnym poziomie stopy referencyjnej 6,75% odsetki ustawowe wynoszą 10,25%.

Prawo reguluje także odsetki maksymalne, które równe jest dwukrotności odsetek ustawowych. Przy dzisiejszym poziomie stopy referencyjnej wynosi 20,5%. Pożyczanie i ustalanie powyżej wskazanej wartości może być potraktowane jako lichwa.

Stopa referencyjna a WIBOR

Wbrew pozorom stopa referencyjna ma duży wpływ na kształtowanie się poziomu wskaźnika WIBOR. Zazwyczaj wysokość WIBOR jest zbliżona do wysokości referencyjnej stopy procentowej. Oznacza to, że WIBOR reaguje także na jej wahania, w tym także wzrosty. Właśnie dlatego w ostatnim czasie oprocentowania kredytów hipotecznych znacznie wzrosły, co bezpośrednio przełożyło się na wzrost rat kredytów.

Niestety prognozy na najbliższy czas nie są optymistyczne. Nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie poziom stopy referencyjnej się zmniejszył.

Stopa referencyjna ma wpływ także na pomoc de minimis

Wysokość stopy referencyjnej ma znaczenie nie tylko dla NBP czy kredytobiorców, ale także dla ZUS. Stawka referencyjna to wskaźnik, który w ZUS wykorzystywany jest do obliczania wysokości pomocy publicznej, która występuje w formach np. Pożyczki.

To, że nazwa jest ta sama może być mylące. Jednak wskaźnik stopy referencyjnej w ZUS obliczany jest na zupełnie innych zasadach. Składa się na nią stopa bazowa, która określana jest przez Komisję Europejską i marża, która określana jest indywidualnie dla każdego kredytobiorcy. Obecnie od marca 2022 roku wynosi ona 2,85%.

Prognoza wysokości stopy referencyjnej

Ostatni okres nie był łaskawy dla kredytobiorców. Znaczne podwyżki stóp procentowych odbiły się na comiesięcznych zobowiązaniach, których wysokość wzrosła nawet kilkakrotnie. Ostatnia podwyżka miała miejsce 7 września 2022 roku. RPP zdecydowała się na zmianę o 0,25 pkt procentowego.

Obecna sytuacja gospodarcza w kraju, ale także kryzys na świecie w połączeniu z galopującą inflacją nie wróżą obniżenia tego poziomu. Wręcz przeciwnie. Analitycy zgodnie uważają, że wysokość stóp procentowych będzie regularnie rosnąć. Rada Polityki Pieniężnej uważa, że jest to skuteczna metoda na wyhamowanie rosnącej inflacji. Według szacunków poziom stopy referencyjnej może osiągnąć nawet 8%.

To, co dzieje się na rynku finansowym, odbija się bezpośrednio na nas i ma wpływ na codzienne życie. To od wysokości ustaleń RPP zależą raty kredytów czy wysokość oprocentowania lokat bankowych.

Pomożemy w trudnej sytuacji finansowej

Nasza pomoc prawna obejmuje także pomoc w zakresie sporów bankowych. Posiadamy w tej kwestii spore doświadczenie i sukcesy w reprezentacji naszych klientów. Działamy zdalnie, na terenie całego kraju. Jesteśmy w stanie pomóc każdemu, niezależnie od tego gdzie aktualnie mieszka czy przebywa. Dodatkowo czas reakcji w tym przypadku działa na korzyść klienta. Wstępna analiza zawsze jest darmowa. Jest to darmowy proces, bez żadnych zobowiązań. Zachęcamy więc do kontaktu.