Ile czasu ma bank na zwrot prowizji?

Spłaciłeś swój kredyt konsumencki przed terminem i czekasz na zwrot części prowizji oraz innych kosztów początkowych? To słuszne oczekiwanie, poparte przepisami prawa. Zastanawiasz się jednak, jak długo może potrwać ten proces i ile konkretnie czasu ma bank na dokonanie zwrotu? Odpowiedź jest jasno określona w polskim prawie. Bank ma obowiązek rozliczyć się z Tobą i zwrócić proporcjonalną część kosztów kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania całkowitej wcześniejszej spłaty. Ten termin wynika wprost z Ustawy o kredycie konsumenckim. Warto znać swoje prawa i wiedzieć, jak reagować, gdyby bank nie dotrzymał tego ustawowego terminu. Ten artykuł precyzyjnie wyjaśnia, skąd bierze się ten termin i co robić, jeśli zwrot nie nastąpił na czas.

Podstawa prawna i termin zwrotu – 14 dni od spłaty kredytu

Prawo do otrzymania zwrotu części kosztów kredytu konsumenckiego w przypadku jego wcześniejszej spłaty jest już dobrze ugruntowane. Wynika ono z art. 49 Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim oraz zostało potwierdzone przez ważny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE C-383/18). Zgodnie z tymi regulacjami, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o koszty dotyczące okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, nawet jeśli konsument poniósł je przed spłatą (np. prowizja płatna z góry).  

Natomiast konkretny termin, w jakim bank powinien dokonać tego rozliczenia i zwrotu, określony jest w innym artykule tej samej ustawy. Art. 52 Ustawy o kredycie konsumenckim stanowi: “W terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości kredytodawca rozlicza z konsumentem kredyt.” Co istotne, to “rozliczenie kredytu” obejmuje właśnie obowiązek zwrotu konsumentowi proporcjonalnej części poniesionych kosztów, w tym prowizji, opłat przygotowawczych czy kosztów ubezpieczenia powiązanego z okresem kredytowania. Kluczowe jest, że termin 14 dni liczy się od dnia faktycznego dokonania całkowitej spłaty kredytu przez konsumenta. Bank nie powinien czekać na dodatkowy wniosek, rozliczenie powinno nastąpić z urzędu w tym właśnie terminie. Krótki termin jest ważny dla konsumenta.

Co zrobić, jeśli bank nie zwrócił prowizji w terminie 14 dni?

Choć przepis jest jednoznaczny, praktyka pokazuje, że nie zawsze banki dokonują zwrotu automatycznie w ciągu ustawowych 14 dni. Co powinieneś zrobić, jeśli minęły dwa tygodnie od dnia spłaty kredytu, a Ty nadal nie otrzymałeś należnego zwrotu prowizji?

Przede wszystkim nie należy czekać bezczynnie. Najlepszym krokiem jest złożenie do banku formalnego wniosku o zwrot prowizji (lub szerzej: o rozliczenie kredytu zgodnie z art. 52 ustawy). Wniosek taki warto złożyć na piśmie – listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub osobiście w oddziale, zachowując kopię z potwierdzeniem złożenia. We wniosku powołaj się na datę wcześniejszej spłaty, art. 49 i art. 52 Ustawy o kredycie konsumenckim oraz wyrok TSUE C-383/18, domagając się niezwłocznego zwrotu należnych środków na wskazany numer rachunku bankowego.

Jeśli złożenie wniosku nie przyniesie szybkiego rezultatu lub jeśli bank już wcześniej odmówił zwrotu, należy potraktować sprawę jako standardową reklamację. Zgodnie z Ustawą o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego, bank ma obowiązek udzielić odpowiedzi na reklamację bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania. W szczególnie skomplikowanych przypadkach termin ten może zostać wydłużony do 60 dni, ale bank musi o tym poinformować klienta, podając przyczynę opóźnienia i przewidywany termin odpowiedzi. Pamiętaj jednak, że ten 30-dniowy (lub 60-dniowy) termin dotyczy odpowiedzi na reklamację, a nie samego zwrotu środków, który powinien nastąpić w ciągu 14 dni od spłaty. Złożenie wniosku lub reklamacji jest jednak ważnym krokiem formalnym.  

Dalsze kroki w przypadku braku zwrotu – Rzecznik Finansowy i sąd

Co jeśli bank, mimo złożonego wniosku i upływu terminu 14 dni na zwrot oraz ewentualnie 30 dni na odpowiedź na reklamację, nadal nie wypłacił Ci należnych pieniędzy lub odmówił zwrotu? W takiej sytuacji, masz kilka możliwości działania:

1. Interwencja Rzecznika Finansowego: Możesz złożyć wniosek do Rzecznika Finansowego o podjęcie interwencji w Twojej sprawie. Rzecznik może zwrócić się do banku o wyjaśnienia i przedstawić swoje stanowisko, co często skłania banki do zmiany decyzji i wypłaty środków. Postępowanie przed Rzecznikiem jest dla konsumenta bezpłatne.
2. Postępowanie sądowe: Jeśli działania polubowne i interwencja Rzecznika nie przyniosą skutku, pozostaje skierowanie sprawy na drogę sądową poprzez złożenie pozwu o zapłatę. Biorąc pod uwagę klarowne przepisy ustawy oraz ugruntowane orzecznictwo (w tym wyrok TSUE), szanse na wygranie takiej sprawy przed sądem są bardzo wysokie. Choć wiąże się to z koniecznością poniesienia pewnych kosztów na początku i czasem oczekiwania na wyrok, jest to najskuteczniejsza metoda dochodzenia swoich praw, gdy bank bezpodstawnie odmawia zwrotu prowizji.

Podsumowując, bank ma ustawowo 14 dni od dnia wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego na dokonanie rozliczenia i zwrot proporcjonalnej części prowizji. Jeśli tego nie zrobi, niezwłocznie złóż formalny wniosek lub reklamację, a w razie dalszej odmowy – nie wahaj się skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego lub dochodzić swoich praw na drodze sądowej.