Success fee w umowach z kancelarią prawną – co to jest?

Zastanawiasz się nad skorzystaniem z pomocy prawnej i spotkałeś się z pojęciem “success fee”? Nie wiesz, co to dokładnie oznacza i jak wpływa na koszty współpracy z kancelarią? Ten artykuł jest dla Ciebie. Wyjaśnimy, czym jest success fee, w jakich rodzajach spraw najczęściej się z nim spotkasz oraz jak jest obliczane. Podpowiemy również, na co zwrócić szczególną uwagę przed podpisaniem umowy zawierającej klauzulę o success fee i dlaczego warto skonsultować jej treść z innym prawnikiem, aby upewnić się, że jest dla Ciebie korzystna i zrozumiała.

Czym jest success fee w umowie z kancelarią prawną?

Success fee, tłumaczone dosłownie jako “opłata za sukces”, to dodatkowe wynagrodzenie dla kancelarii prawnej, które jest uzależnione od pozytywnego wyniku prowadzonej sprawy. Innymi słowy, prawnik otrzymuje tę premię dopiero wtedy, gdy osiągnie dla Ciebie korzystne rozstrzygnięcie. Jest to forma wynagrodzenia warunkowego, która ma na celu zmotywowanie prawnika do jak najlepszego prowadzenia sprawy i zwiększenie jego zaangażowania w osiągnięcie sukcesu.

Warto podkreślić, że success fee jest dodatkiem do standardowego wynagrodzenia kancelarii, które może obejmować opłatę wstępną, opłaty za poszczególne czynności prawne (np. sporządzenie pisma, udział w rozprawie) lub stawkę godzinową. Success fee nie zastępuje tych podstawowych opłat, a stanowi ich uzupełnienie w przypadku pomyślnego zakończenia sprawy.

Dla klienta, success fee może być atrakcyjną opcją, ponieważ część wynagrodzenia prawnika jest powiązana z realnym efektem jego pracy. Oznacza to, że płacisz dodatkowo dopiero wtedy, gdy prawnik przyczyni się do osiągnięcia zamierzonego celu, np. wygrania sporu sądowego, uzyskania odszkodowania czy odzyskania długu. Z drugiej strony, ważne jest, aby dokładnie zrozumieć warunki wypłaty success fee, aby uniknąć nieporozumień w przyszłości.

W jakich umowach z prawnikami najczęściej spotyka się success fee i jak jest obliczane?

Success fee jest najczęściej stosowane w sprawach, w których istnieje możliwość określenia wymiernego efektu finansowego lub innego konkretnego rezultatu. Do takich spraw należą między innymi:

• Sprawy o odszkodowanie: Dotyczy to zarówno odszkodowań za szkody osobowe (np. wypadki komunikacyjne, błędy medyczne), jak i majątkowe. Success fee jest zazwyczaj ustalane jako procent od uzyskanej kwoty odszkodowania.
• Sprawy o zapłatę (windykacja długów): W przypadku dochodzenia roszczeń pieniężnych, success fee może być procentem od odzyskanej kwoty długu, np. sprawy frankowe.
• Sprawy o podział majątku: Jeżeli wynikiem sprawy jest przyznanie klientowi określonej wartości majątku, success fee może stanowić procent tej wartości.
• Sprawy z zakresu prawa własności intelektualnej: W sprawach dotyczących naruszenia praw autorskich lub patentowych, success fee może być powiązane z uzyskanym odszkodowaniem lub innymi korzyściami majątkowymi.
• Niektóre sprawy gospodarcze: W zależności od charakteru sprawy i możliwości osiągnięcia konkretnego rezultatu, success fee może być stosowane również w sprawach między przedsiębiorcami.

Sposób obliczania success fee może być różny i powinien być jasno określony w umowie z kancelarią prawną. Najczęściej spotykane metody to:

• Procent od uzyskanej kwoty: Jest to najpopularniejsza forma success fee. Ustala się procent, który kancelaria otrzyma od kwoty uzyskanej dla klienta (np. odszkodowania, zasądzonej sumy pieniężnej). Wysokość tego procentu może się różnić w zależności od rodzaju sprawy, jej stopnia skomplikowania oraz etapu, na jakim doszło do rozstrzygnięcia.
• Stała kwota: W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy trudno jest przewidzieć dokładną wartość efektu sprawy, strony mogą umówić się na stałą kwotę success fee, która zostanie wypłacona po osiągnięciu określonego rezultatu.
• Procent od wartości przedmiotu sporu: Czasami success fee jest ustalane jako procent od wartości przedmiotu sporu (np. wartości nieruchomości w sprawie o podział majątku), niezależnie od ostatecznej kwoty uzyskanej przez klienta.

Ważne jest, aby w umowie z kancelarią prawną precyzyjnie zdefiniowano, co będzie uważane za “sukces” uprawniający do wypłaty success fee. Czy będzie to prawomocne wygranie sprawy w sądzie pierwszej instancji, czy dopiero po ewentualnych odwołaniach? Czy będzie to uzyskanie konkretnej kwoty pieniężnej, a jeśli tak, to jakiej minimalnej? Jasne określenie tych warunków pozwoli uniknąć niejasności i sporów w przyszłości.

Zanim podpiszesz umowę – na co zwrócić uwagę w klauzuli success fee?

Decydując się na umowę z kancelarią prawną zawierającą klauzulę success fee, powinieneś zachować szczególną ostrożność i dokładnie przeanalizować jej treść. Oto kilka kluczowych aspektów, na które warto zwrócić uwagę:

• Jasne i precyzyjne określenie “sukcesu”: Upewnij się, że w umowie dokładnie opisano, jakie konkretne zdarzenie lub wynik sprawy będzie uprawniał kancelarię do otrzymania success fee. Unikaj ogólnikowych sformułowań, które mogą prowadzić do różnych interpretacji.
• Wysokość success fee: Sprawdź, jaka jest wysokość success fee (procent lub stała kwota) i czy jest ona adekwatna do charakteru sprawy i potencjalnego nakładu pracy prawnika. Porównaj oferty różnych kancelarii, aby mieć pewność, że nie przepłacasz.
• Podstawa obliczenia success fee: Upewnij się, od jakiej kwoty będzie liczony procent success fee (np. od kwoty brutto czy netto uzyskanej dla Ciebie).
• Warunki wypłaty success fee: Sprawdź, kiedy dokładnie success fee stanie się wymagalne i w jakim terminie powinno zostać wypłacone.
• Koszty dodatkowe: Upewnij się, czy oprócz success fee będziesz zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek dodatkowych kosztów związanych z prowadzeniem sprawy (np. opłaty sądowe, koszty opinii biegłych).
• Możliwość odstąpienia od umowy: Sprawdź, jakie są warunki ewentualnego odstąpienia od umowy i czy w takiej sytuacji będziesz zobowiązany do zapłaty success fee za dotychczasową pracę prawnika.

Zgodnie z zasadą swobody umów, określoną w art. 353¹ Kodeksu cywilnego, strony mogą dowolnie kształtować treść umowy, o ile jej treść lub cel nie sprzeciwiają się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że co do zasady, success fee jest dopuszczalne, ale jego warunki muszą być uczciwe i jasne dla obu stron.  

Zdecydowanie zaleca się, aby przed podpisaniem umowy zawierającej klauzulę success fee, skonsultować jej treść z innym, niezależnym prawnikiem. Taka konsultacja pozwoli Ci upewnić się, że warunki umowy są dla Ciebie korzystne i zrozumiałe, a także uniknąć potencjalnych nieporozumień i nieprzyjemnych niespodzianek w przyszłości. Niezależny prawnik może ocenić, czy proponowana wysokość success fee jest rynkowa i adekwatna do ryzyka i nakładu pracy, a także zwrócić uwagę na ewentualne niejasności lub niekorzystne zapisy w umowie. Pamiętaj, że podpisując umowę, zobowiązujesz się do jej przestrzegania, dlatego warto poświęcić czas na dokładne jej zrozumienie i skonsultowanie z ekspertem.