Kiedy następuje przedawnienie należności z tytułu składek ZUS? Czy wtedy dług znika?

Prowadzenie firmy nie jest proste i często zmusza do podejmowania wielu stresujących decyzji. Nie zawsze wszystko działa tak jakbyśmy sobie tego życzyli. Przejściowe problemy finansowe czy brak płynności mogą doprowadzić do poważnych problemów, szczególnie jeśli przedsiębiorcy podejmą decyzję o niepłaceniu składek ZUS. Czy tego typu długi przedawniają się? Czy można liczyć na to, że dług w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zostanie anulowany lub przedawni się?

Przedawnienie składek ZUS. Kiedy następuje przerwanie biegu przedawnienia? 

Przedawnienie, czyli utrata zasadności roszczenia po upływie określonego terminu, dotyczy także składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Do przedawniania dochodzi więc wtedy, kiedy wierzyciel nie zażądał opłacenia należnych mu roszczeń w terminie. Warto jednak pamiętać, że upłynięcie tego terminu wcale nie powoduje wygaśnięcia roszczenia. Umożliwia jedynie podniesienie zarzutu przedawnienia i uchylenie się przed płatnością. 

Zgodnie z przepisami należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, czyli od dnia, w którym powinny zostać uiszczone. Termin ten obowiązuje od stycznia 2010 roku. Wcześniej okres przedawnienia wynosił 10 lat. Warto także pamiętać o tym, że bieg terminu przedawnienia może zostać zawieszony lub przerwany. Najczęściej dochodzi do tego po tzw. pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek. Inne przyczyny zawieszenia biegu przedawnienia to:

• Zawarcie umowy o odroczeniu płatności 
• Zawarcie umowy o rozłożenie na raty należności składkowych
• Podjęcie czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności
• Sytuacja, w której wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 2 lata.
• Zgon dłużnika
• Ogłoszenie upadłości.  Po przerwaniu bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu
• postępowania w sprawie wydania decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna

Dłużnik musi pamiętać także o tym, że nieopłacanie składek w terminie może wiązać się z dodatkowymi konsekwencjami. Każda sprawa rozważana jest indywidualnie, jednak opóźnienie może wiązać się z naliczeniem odsetek od zaległości, karą grzywny, dodatkową opłatą w wysokości do 100% nieopłaconych składek, a także z wpisem do baz informacji gospodarczej takich jak BIK czy BIG.

Nie zawsze składki ZUS ulegają przedawnieniu. Kiedy składki ZUS się nie przedawniają?

Istnieją dokładnie dwa przypadki, kiedy składki ZUS nie ulegają przedawnieniu i zostały one zapisane w Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych art. 24 ust. 5. Chodzi dokładnie o zapis:

„Nie ulegają przedawnieniu należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem, jednakże po upływie terminu przedawnienia należności te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia”.

Jak sprawdzić czy mam długi w ZUS?

Każdy płatnik ma dostęp do swojego konta ZUS, a co za tym idzie do informacji dotyczących stanu ewentualnego zadłużenia. Informacje te dostępne są po zalogowaniu na konto PUE ZUS, a także poprzez kontakt telefoniczny lub bezpośredni z pracownikiem ZUS.

Najprostszym sposobem, aby sprawdzić status zaległości, jest zalogowanie się na swoje konto na platformie PUE ZUS. Informacje dotyczące składek znajdują się w zakładce “saldo bieżące”. Jeżeli na koncie płatnika znajdują się zaległości, będą one widoczne w kolumnie salda WN, natomiast ewentualne nadpłaty znajdą się w saldzie MA. Nadpłata w pierwszej kolejności zostaje przekazana na poczet ewentualnego zadłużenia, a jeżeli go nie ma to zostanie przekazana na poczet bieżących lub przyszłych składek. Każdy płatnik może także wystąpić także o zaświadczenie o niezaleganiu, które otrzyma w przypadku braku zadłużenia.

Warto raz na jakiś czas sprawdzić, czy oby na pewno Twoje konto w ZUS jest czyste i nie posiadasz żadnego zadłużenia, szczególnie ze względu na to, że ZUS nie ma obowiązku informowania z urzędu dłużnika o jego zadłużeniu. Może okazać się więc, że taki dłużnik będzie żył w zupełnej nieświadomości, a na jego koncie będzie zbierało się zadłużenie. 

Czy mogę liczyć na umorzenie składek ZUS?

Jeżeli wiesz, że masz zaległości, ale liczysz na szczęście i masz nadzieję, że ZUS nie zgłosi się po swoją należność, to jest to jedna z najgorszych możliwych strategii. Istnieje kilka rozwiązań, dzięki którym możesz uniknąć naliczenia dodatkowych odsetek, a nawet umorzyć całą należność lub jej część. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji, jednak każdy przedsiębiorca ma prawo skorzystać z:

• Odroczenia terminu płatności składek
• Układu ratalnego
• Umorzenia należności

Całkowite umorzenie należności przeznaczone jest dla przedsiębiorców, którzy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej spowodowanej poważnymi problemami zdrowotnymi lub innymi nadzwyczajnymi sytuacjami. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, które potwierdzą złą kondycję firmy i brak możliwości spłacenia zobowiązań. Należy także pamiętać o tym, że umorzenie dotyczy wyłącznie składek opłacanych za siebie, a nie za pracowników. 

Z kolei odroczenie terminu płatności dotyczy tylko bieżących składek, co do których nie upłynął jeszcze termin płatności. Ostatnia opcja, czyli układ ratalny, to możliwość rozłożenia na raty powstałego już zadłużenia. Podpisanie układu ratalnego zawiesza postępowanie egzekucyjne i od tego momentu odsetki nie są naliczane. 

Aby skorzystać z którejkolwiek opcji należy złożyć wniosek w formie elektronicznej na portalu PUE, pocztą lub osobiście. Warto jednak pamiętać o tym, że złożenie wniosku wcale nie gwarantuje tego, że ZUS przychyli się do Twojej prośby.

Mam zaległości z tytułu składek, ale chcę zacząć opłacać bieżące składki. Czy tak można?

Według nowych przepisów, które weszły w życie 1 stycznia 2018 roku, ZUS ma możliwość regulowania na poczet których składek przeznaczona zostanie wpłacona przez płatnika należność. Oznacza to, że wpłaconą sumę może przekierować najpierw na najstarszą zaległość znajdującą się na koncie płatnika. Z tego wynika, że nie ma możliwości opłacenia bieżących składek, aż do momentu kiedy wszystkie zaległości nie zostaną uregulowane. To kolejny powód, dla którego warto na bieżąco kontrolować swoje konto PUE. 

ZUS domaga się zapłacenia przedawnionych składek – co robić?

Jak już wiesz, o ile bieg przedawnienia nie został zawieszony lub przerwany, zobowiązania wobec ZUS ulegają przedawnieniu po 5 latach. Jeśli więc otrzymasz takie wezwanie do zapłaty i masz pewność, że dane zobowiązane jest przedawnione, to masz prawo skierować do sądu rejonowego odwołanie od takiej decyzji poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia roszczenia i wnieść o uchylenie zaskarżonej decyzji. Stosowne dokumenty możesz złożyć w placówce ZUS, skąd zostaną przekierowane do odpowiedniego sądu.

Choć postępowanie takie nie jest zasadne, to można natrafić na wiele historii, w których tak właśnie było. Przedsiębiorcy dostawali wezwania po wielu latach, wraz z odsetkami, które niejednokrotnie przewyższały sumę zadłużenia z tytułu składek. 

Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z naszej porady prawnej

Jeżeli masz pewność, że należność z tytułu składek została przedawniona, a po drodze nie wydarzyło się nic co by miało wpływ na przerwanie terminu przedawnienia należności z tytułu składek, to prawo stoi po Twojej stronie. Jeśli potrzebujesz pomocy, możesz skorzystać z naszej darmowej porady prawnej.

Wystarczy że przekażesz nam dokumentację dotyczącą sprawy, a my dokładnie przeanalizujemy przekazane przez Ciebie materiały. Na ich podstawie ocenimy, jakie rozwiązanie będzie najlepsze w tym konkretnie przypadku. Taka analiza jest całkowicie darmowa i zupełnie niezobowiązująca, dlatego jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skorzystaj z naszej pomocy.