Czy wezwanie do zapłaty przerywa bieg przedawnienia?

Wiele osób zadłużonych zastanawia się, czy otrzymanie wezwania do zapłaty od wierzyciela ma wpływ na bieg przedawnienia ich długu. Proste wysłanie wezwania do zapłaty przez wierzyciela zazwyczaj nie przerywa biegu przedawnienia. Bieg przedawnienia przerywają jedynie konkretne czynności podjęte przed sądem lub innym organem, zmierzające do dochodzenia roszczenia. Zrozumienie tej różnicy jest kluczowe dla Ciebie w kontekście przedawnienia Twojego zobowiązania.

Co to jest przedawnienie i dlaczego jest ważne dla Ciebie?

Przedawnienie roszczeń to instytucja prawna, która chroni stabilność obrotu gospodarczego i prawnego. Ustanawia ona terminy, po upływie których wierzyciel nie może skutecznie dochodzić swojego roszczenia przed sądem, jeśli Ty, jako dłużnik, podniesiesz zarzut przedawnienia. Oznacza to dla Ciebie, że nawet jeśli dług istnieje i nigdy nie był spłacony, po określonym czasie wierzyciel traci możliwość przymusowego ściągnięcia go za pomocą aparatu państwowego, czyli sądu i komornika.

Terminy przedawnienia są różne i zależą od rodzaju roszczenia. Dla większości roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynoszą one 3 lata. Natomiast dla roszczeń cywilnoprawnych, np. z umowy pożyczki między osobami fizycznymi, termin ten wynosi 6 lat. Warto jednak pamiętać, że w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub ugodą zawartą przed sądem, termin przedawnienia wynosi 6 lat, nawet jeśli pierwotny termin był krótszy, chyba że roszczenie obejmuje świadczenia okresowe (np. odsetki) – wtedy przedawniają się one z upływem lat trzech.

Dla Ciebie, jako osoby zadłużonej, wiedza o przedawnieniu jest niezwykle ważna. Pozwala Ci ocenić Twoją sytuację prawną wobec wierzyciela. Przedawniony dług nie znika, nadal istnieje, ale staje się tzw. “zobowiązaniem naturalnym”, którego wierzyciel nie może już dochodzić przymusowo. To znacząco zmienia Twoją pozycję negocjacyjną lub prawną.

Wezwanie do zapłaty – co to właściwie jest i jakie ma skutki (a raczej ich brak) dla przedawnienia?

Wezwanie do zapłaty to po prostu żądanie skierowane przez wierzyciela do Ciebie, abyś uregulował swoje zobowiązanie. Może przyjąć formę listu, wiadomości e-mail, SMS-a, a nawet telefonicznego przypomnienia. Wierzyciele często wysyłają wezwania, aby skłonić Cię do dobrowolnej zapłaty lub do podjęcia negocjacji. Traktują to jako pierwszy, polubowny krok przed ewentualnymi dalszymi działaniami.

Jednak kluczowe dla Ciebie w kontekście przedawnienia jest to, że zgodnie z polskim prawem, samo wysłanie lub doręczenie Ci wezwania do zapłaty przez wierzyciela nie przerywa biegu przedawnienia długu. Jest to czynność prywatna, pozasądowa, która nie ma mocy prawnej do zatrzymania “zegara” przedawnienia. Wierzyciel może wysyłać do Ciebie wezwania przez lata, a termin przedawnienia nadal będzie upływał.

Dla Ciebie oznacza to, że otrzymanie wezwania nie powinno być sygnałem do paniki w kontekście “resetowania” przedawnienia. Jest to informacja o żądaniu zapłaty, ale nie czynność, która sama w sobie powoduje, że bieg terminu przedawnienia zaczyna liczyć się od początku. To bardzo ważna zasada, o której powinieneś pamiętać, analizując swoje długi i potencjalne przedawnienie.

Co zatem przerywa bieg przedawnienia i co to oznacza dla Ciebie?

Skoro wezwanie do zapłaty nie przerywa przedawnienia, co zatem ma taką moc? Zgodnie z art. 123 § 1 Kodeksu cywilnego, bieg przedawnienia przerywają następujące czynności:

1. każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2. uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje (czyli przez Ciebie);  
3. wszczęcie mediacji.

Dla Ciebie oznacza to, że dopiero konkretne działania prawne podjęte przez wierzyciela przed formalnym organem mogą przerwać bieg przedawnienia. Przykładami takich czynności są:

• Wniesienie pozwu o zapłatę do sądu. To najczęstsza czynność przerywająca przedawnienie.
• Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego u komornika (jeśli wierzyciel ma już tytuł wykonawczy, np. wyrok sądowy z klauzulą wykonalności).
• Złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przed sądem.
• Wszczęcie postępowania mediacyjnego, jeśli jest ono formalnie prowadzone.

Jeśli wierzyciel podejmie którąś z tych czynności, bieg przedawnienia zostaje przerwany. To ma dla Ciebie bardzo istotny skutek: po przerwaniu biegu przedawnienia, liczy się go od nowa. Jeśli więc wierzyciel, na przykład, wniesie pozew o zapłatę, a wcześniej minęły 2 lata z 6-letniego terminu przedawnienia, po złożeniu pozwu termin 6 lat zaczyna biec od nowa (od zakończenia postępowania sądowego).

Pamiętaj też o uznaniu długu. Jeśli w jakikolwiek sposób uznasz dług wobec wierzyciela, np. podpisując ugodę, prosząc o rozłożenie na raty, czy dokonując częściowej wpłaty bez zastrzeżenia, przerywasz bieg przedawnienia. W takiej sytuacji termin przedawnienia również zaczyna biec od nowa od momentu uznania długu. Dlatego zawsze bądź ostrożny w kontaktach z wierzycielem i rozważ, jakie pisma podpisujesz. Twoje działania mogą mieć bezpośredni wpływ na bieg przedawnienia Twojego zobowiązania.