Czym jest uznanie długu? Wzór i przykłady właściwego uznania długi i niewłaściwego uznania długu. Czego nie robić, aby nie uznać roszczenia?

Zagadnienie dotyczące uznania długu nie jest proste. Wiąże się to przede wszystkim z tym, że w świetle orzecznictwa sądowego oraz doktryny prawniczej uznanie długu można podzielić na dwie grupy:

1. uznanie właściwe długu;
2. uznanie niewłaściwe długu.

Uznanie długu w k.c. – właściwe

Pierwsza grupa (uznanie właściwe) związana jest z pełną wolą dłużnika, który przez swoje oświadczenie, w sposób jasny i zrozumiały dokonuje uznania długu. Z takim przypadkiem mamy do czynienia wówczas, kiedy dłużnik X podpisuje oświadczenie, że ma dług względem wierzyciela Y. Również wtedy, jeśli dłużnik zawiera z wierzycielem ugodę, mocą której uznaje roszczenie do określonej kwoty i z określonego tytułu. Dodatkowo zobowiązuje się je spłacić do oznaczonego czasu. W takiej sytuacji raczej ciężko jest przyjąć, że dłużnik nie posiadał woli stwierdzenia swojego zadłużenia względem wierzyciela.

Oczywiście istnieją możliwości wzruszenia takich czynności dłużnika, które w sposób właściwy uznają dług. Wiąże się to zazwyczaj z koniecznością stwierdzania nieważności oświadczeń woli. Jakimi? Np. błąd, podstęp, stan wyłączający świadomość albo swobodę w trakcie podejmowania decyzji. Niekiedy, ale bardzo rzadko zdarzają się błędy w samej treści ugody, jednak na takie rzeczy nie ma co liczyć i traktować je jak wygraną na loterii, a więc w granicach bardzo dużego szczęścia.

Niewłaściwe uznanie długu. Przykłady, wzór oświadczenia o uznaniu długu

Druga grupa przypadków to uznanie niewłaściwe długu. W tym przypadku wachlarz czynności, jakich może dopuścić się dłużnik względem wierzyciela, jest właściwie nieograniczona. Przepisy nie wskazują wprost, co można zakwalifikować do takich czynności. O tym dowiadujemy się dopiero w trakcie trwania procesu sądowego.

W tym miejscu szczególnego znaczenia nabiera art. 60 kodeksu cywilnego (k.c.). Stanowi on, że oświadczenie woli może być wyrażone przez każde zachowanie się osoby, które ujawnia jej wole w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie jej w postaci elektronicznej. W dalszych przepisach (art. 65 § 1 k.c.) czytamy, że oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

Oznacza to, że dłużnik może uznać cały dług w sposób całkowicie nieświadomy. Dlaczego? Odpowiedź jest dosyć prosta. W ewentualnym sporze sądowym istotne jest nie to, czy dłużnik chciał swoim działaniem uznać dług. Ważne jest to, czy obiektywnie rzecz ujmując, jego zachowanie należy zakwalifikować jako zmierzające do uznania długu. Być może wygląda to dosyć skomplikowanie, dlatego poniżej czynności, którymi w sposób nieświadomy dłużnik uznaje dług wobec wierzyciela:

1. wpłata części zobowiązania (nawet najmniejsza np. 10 zł);
2. zgoda na częściowe umorzenie długu;
3. zgoda na zapłatę bez kosztów i odsetek;
4. zgoda na zapłatę kilku rat;
5. potwierdzenie salda zadłużenia, chociażby telefonicznie;
6. ustanowienie zabezpieczenia spłaty.

W takiej sytuacji dłużnik nie składa oficjalnego oświadczenia o uznaniu zadłużenia. Nie dokonuje żadnego formalnego aktu. Niczego nie podpisuje. Jednakże swoimi zachowaniami daje znać wierzycielowi, że akceptuje istnienie długu. Zazwyczaj również wysokość tego zadłużenia. Takie nieświadome zachowania mają swoje doniosłe znaczenia i konsekwencje prawne.

Konsekwencje uznania roszczenia (długu)

Jakie konsekwencje prawne niesie ze sobą uznanie długu? To zależy od danej sprawy, ale zasadniczo można wyodrębnić dwie sytuacje:

1. uznanie długu w sprawie nieprzedawnionej;
2. uznanie długu w sprawie przedawnionej.

Jeśli dłużnik uzna dług w sprawie nieprzedawnionej, to konsekwencją tego stanu rzeczy będzie przerwanie biegu terminu przedawnienia, które po przerwaniu zacznie bieg na nowo (art. 123 § 1 pkt. 2 k.c.). W takiej sytuacji dotychczasowa zwłoka wierzyciela idzie w niepamięć i termin przedawnienia zaczyna biec od początku.

W przypadku długów przedawnionych, uznanie długu, w zależności od sposobu uznania, może być potraktowane nawet jako zrzeczenie się przedawnienia. To w sposób oczywisty pogarsza sytuacje dłużnika w ewentualnym sporze sądowym z powództwa windykatora.

Uznanie długu przerywa bieg przedawnienia. Dlatego uznanie roszczenia i oświadczenie o uznaniu długu może pogorszyć sytuację dłużnika. Jeżeli liczysz na to, że dług w końcu się przedawni, nie warto podpisywać takich oświadczeń, bo niesie to poważne konsekwencje dla terminu przedawnienia. Otóż takie oświadczenie spowoduje, że termin przedawnienia zacznie biec od nowa. Każde złożenie jakiekolwiek oświadczenia tak doniosłego w skutkach warto skonsultować z prawnikami, by mieć pewność, że sobie nie zaszkodzimy.

O tym, z jakich narzędzi można korzystać w przypadku zadłużenia, przeczytasz w artykule: Oddłużanie – na czym polega? Skuteczna pomoc zadłużonym

W najgorszej sytuacji znajdują się ci dłużnicy, którzy spłacili dług przedawniony. Nie mogą oni żądać zwrotu wpłaconych pieniędzy na poczet zobowiązania. Pieniędzy wpłaconych na rzecz przedawnionego długu nie można odzyskać, dlatego, zanim podejmiemy jakiekolwiek kroki, warto zapytać specjalistę, czy nadal ciąży na nas konieczność zwrotu pożyczonych pieniędzy. Prawnicy z Kancelarii EuroLege wyposażeni są w wiedzę dotyczącą przedawnienia długów i bardzo szybko określą, czy musisz spłacać zobowiązanie. Więcej na temat spłaty długów przedawnionych przeczytasz w artykule: Spłaciłem przedawniony dług. Czy mogę odzyskać pieniądze od firmy windykacyjnej?

Zobacz także, jakie zobowiązania ulegają przedawnieniu: Przedawnienie długu – kiedy dług się przedawnia, jak przedawnić dług u komornika. Poradnik 2021

O sposobach uznawania długu i jego skutkach dobrze wiedzą pracownicy firm windykacyjnych czy banków. W sposób całkowicie świadomy tak kierują korespondencją wysyłaną do dłużnika albo podczas rozmowy nakłaniają do użycia określonych stwierdzeń, aby niczego nieświadomy korespondent czy rozmówca uznał dług i dał podstawę do dochodzenia roszczeń, w szczególności na drodze sądowej.

Gdzie szukać pomocy prawnej?

Masz sprawę w sądzie albo u komornika? Skorzystaj z naszej bezpłatnej analizy swojej sytuacji. Nasz prawnik ustali, jakie masz możliwości oddłużenia i jak możemy Ci pomóc.

Skontaktuj się z nasza Kancelarią jeszcze dzisiaj:

• Zadzwoń: 530 333 130,
• Napisz: kontakt@eurolege.pl,
• Wyślij zgłoszenie: https://www.eurolege.pl/zgloszenie/.