WIRON – co to jest i czym różni się od WIBOR? Kiedy zmiana z WIBOR na WIRON.

Planujesz kredyt lub już go spłacasz? Zapewne słyszałeś o WIRON, nowym wskaźniku referencyjnym, który ma zastąpić WIBOR i wpłynąć na oprocentowanie Twoich zobowiązań. Zrozumienie różnic między WIRON a WIBOR oraz istoty samego WIRON jest kluczowe dla Twoich finansów i wysokości przyszłych rat kredytowych. Ten artykuł przeprowadzi Cię przez najważniejsze aspekty tej zmiany, abyś czuł się pewniej w nowej rzeczywistości finansowej.

Co to jest WIRON i dlaczego zastąpi WIBOR?

WIRON, czyli Warsaw Interest Rate Overnight, to nowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej, który odgrywa coraz większą rolę na polskim rynku finansowym. Został on wybrany przez Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych jako alternatywa dla dotychczas stosowanego WIBOR-u. Głównym powodem wprowadzenia WIRON jest potrzeba dostosowania polskiego rynku do wymogów unijnego Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011, znanego jako Rozporządzenie BMR. Rozporządzenie to ma na celu zwiększenie przejrzystości i wiarygodności wskaźników referencyjnych stosowanych w Unii Europejskiej.

WIRON jest wskaźnikiem typu RFR (Risk-Free Rate), czyli odzwierciedla stopę wolną od ryzyka. Opiera się on na rzeczywistych transakcjach depozytowych “overnight” (O/N), czyli jednodniowych, zawieranych przez instytucje finansowe. To istotna zmiana w stosunku do metodologii stosowanej przy WIBOR. Wprowadzenie WIRON ma na celu zapewnienie większej stabilności i odporności wskaźnika na manipulacje, co jest korzystne dla Ciebie jako kredytobiorcy. Decyzja o zastąpieniu WIBOR przez WIRON wynika z rekomendacji europejskich organów nadzoru finansowego. Chodzi o to, aby wskaźniki, od których zależy oprocentowanie Twojego kredytu, były jak najbardziej obiektywne.

WIBOR – przypomnienie kluczowych informacji

Zanim dokładnie przeanalizujemy różnice, warto przypomnieć sobie, czym właściwie jest WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate). Był to przez wiele lat podstawowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej na polskim rynku międzybankowym. WIBOR odzwierciedlał wysokość oprocentowania, po jakim banki deklarowały gotowość udzielenia pożyczek innym bankom. Był on ustalany jako średnia arytmetyczna kwotowań największych banków w Polsce.

Musisz wiedzieć, że WIBOR występował w różnych wariantach, np. WIBOR 3M (trzymiesięczny) czy WIBOR 6M (sześciomiesięczny), co oznaczało, że oprocentowanie Twojego kredytu mogło być aktualizowane co 3 lub 6 miesięcy. Kluczową kwestią, która wzbudzała kontrowersje, była metodologia oparta w dużej mierze na deklaracjach, a nie wyłącznie na faktycznie zrealizowanych transakcjach. Właśnie ten aspekt stał się jednym z głównych argumentów za jego zastąpieniem przez bardziej transparentny wskaźnik, jakim ma być WIRON. Zmiana ta ma na celu zwiększenie zaufania do systemu finansowego.

Kluczowe różnice między WIRON a WIBOR – co musisz wiedzieć?

Rozumienie podstawowych różnic między tymi dwoma wskaźnikami pomoże Ci lepiej ocenić, jak zmiana wpłynie na Twoje finanse. Najważniejsza różnica dotyczy metodologii ich obliczania. Jak już wspomniałem, WIRON bazuje na rzeczywistych transakcjach depozytowych overnight (O/N) zawieranych przez banki z innymi instytucjami finansowymi oraz z dużymi przedsiębiorstwami. Natomiast WIBOR opierał się głównie na deklaracjach banków co do stopy procentowej, po jakiej byłyby skłonne pożyczyć pieniądze innym bankom.

Kolejna istotna różnica to rodzaj stopy procentowej, którą odzwierciedlają. WIRON jest wskaźnikiem typu “overnight”, co oznacza, że dotyczy transakcji jednodniowych. Z kolei WIBOR dotyczył różnych terminów zapadalności (np. 1 miesiąc, 3 miesiące, 6 miesięcy). W praktyce oznacza to, że WIRON może być mniej podatny na krótkoterminowe wahania oczekiwań rynkowych, co potencjalnie może przełożyć się na większą stabilność Twoich rat kredytowych. Warto też zaznaczyć, że WIRON jest wskaźnikiem typu “backward looking”, czyli obliczanym na podstawie danych historycznych (z poprzedniego dnia). WIBOR miał charakter “forward looking”, czyli odzwierciedlał oczekiwania co do przyszłych stóp procentowych. Ta zmiana perspektywy ma fundamentalne znaczenie dla sposobu, w jaki kształtuje się oprocentowanie.

Jak WIRON jest obliczany i kto za to odpowiada?

Abyś miał pełen obraz sytuacji, przyjrzyjmy się bliżej procesowi obliczania WIRON. Administratorem wskaźnika WIRON jest GPW Benchmark S.A., spółka zależna Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Jest to ta sama instytucja, która była administratorem WIBOR. GPW Benchmark S.A. odpowiada za gromadzenie danych, obliczanie wskaźnika i jego publikację, działając pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

WIRON jest obliczany jako średnia ważona wolumenem stopa procentowa z transakcji depozytowych overnight. Oznacza to, że pod uwagę brane są faktyczne transakcje zawarte na rynku międzybankowym oraz transakcje z dużymi przedsiębiorstwami. Dane do obliczeń pochodzą z instytucji kredytowych, instytucji finansowych oraz, co ważne, od dużych przedsiębiorstw, co poszerza bazę danych i czyni wskaźnik bardziej reprezentatywnym. Publikacja WIRON odbywa się każdego dnia roboczego, co zapewnia bieżący dostęp do informacji o jego wartości. Cały proces jest ściśle regulowany i monitorowany, aby zapewnić jego wiarygodność i transparentność, co jest dla Ciebie, jako konsumenta, bardzo istotne.

Wpływ WIRON na Twoje obecne i przyszłe kredyty

Zmiana wskaźnika referencyjnego to naturalnie pytanie o jej wpływ na Twoje finanse, zwłaszcza jeśli posiadasz kredyt hipoteczny lub planujesz go zaciągnąć. Dla nowych kredytów, banki stopniowo wprowadzają lub będą wprowadzać oferty oparte o WIRON. Oznacza to, że oprocentowanie Twojego nowego zobowiązania będzie kalkulowane na podstawie wartości WIRON plus marża banku. Dla Ciebie może to oznaczać potencjalnie większą przewidywalność rat, ponieważ WIRON, jako wskaźnik oparty na danych historycznych i transakcjach jednodniowych, może wykazywać mniejszą zmienność niż WIBOR.

A co z Twoimi obecnymi kredytami opartymi o WIBOR? Proces przejścia istniejących umów kredytowych z WIBOR na WIRON jest bardziej złożony i będzie następował stopniowo. Narodowa Grupa Robocza pracuje nad mechanizmami tej konwersji. Ważne jest, abyś wiedział, że zmiana ta nie powinna prowadzić do znaczącego wzrostu Twoich obciążeń. Konieczne będzie zastosowanie tzw. spreadu korygującego, który ma na celu wyrównanie ewentualnych różnic systemowych między wartością WIBOR a WIRON w momencie przejścia, tak aby zmiana była dla Ciebie jak najbardziej neutralna. Śledź komunikaty swojego banku, który poinformuje Cię o szczegółach dotyczących Twojej umowy.

Harmonogram przejścia z WIBOR na WIRON – bądź na bieżąco!

Proces zastępowania WIBOR przez WIRON jest rozłożony w czasie. Pierwsze produkty oparte o WIRON zaczęły pojawiać się na rynku już w 2023 roku. Banki stopniowo wprowadzają nowe oferty kredytów hipotecznych i innych produktów finansowych z wykorzystaniem tego wskaźnika. Jest to etap, w którym możesz już spotkać się z ofertami opartymi o nowy wskaźnik, jeśli rozważasz zaciągnięcie nowego zobowiązania.

Kluczowym momentem będzie całkowite zaprzestanie publikacji WIBOR, co planowane jest na koniec 2027 roku. Do tego czasu rynek musi w pełni zaadaptować się do nowego wskaźnika. Dla Ciebie oznacza to, że jeśli posiadasz kredyt oparty o WIBOR, jego konwersja na WIRON nastąpi najpóźniej do tej daty. Banki będą informować swoich klientów o szczegółach i terminach tych zmian indywidualnie. Warto, abyś był przygotowany na te zmiany i aktywnie szukał informacji w swoim banku lub na stronach KNF czy GPW Benchmark. Im wcześniej zrozumiesz proces, tym spokojniej przez niego przejdziesz.

WIRON a Twoje finanse – podsumowanie i praktyczne wskazówki

Podsumowując, WIRON to nowy, bardziej transparentny i oparty na rzeczywistych transakcjach wskaźnik referencyjny, który zastępuje WIBOR. Głównym celem tej zmiany jest zwiększenie stabilności i wiarygodności systemu finansowego, co jest zgodne z europejskimi regulacjami. Dla Ciebie, jako kredytobiorcy, oznacza to potencjalnie większą przewidywalność wysokości rat kredytowych, choć ostateczny wpływ będzie zależał od wielu czynników rynkowych.

Co możesz zrobić w tej sytuacji? Po pierwsze, jeśli planujesz zaciągnąć nowy kredyt, dokładnie porównuj oferty banków, zwracając uwagę, czy są one oparte o WIRON czy jeszcze o WIBOR, i jakie są warunki. Po drugie, jeśli spłacasz już kredyt oparty na WIBOR, śledź komunikaty swojego banku dotyczące procesu konwersji na WIRON. Nie obawiaj się zadawać pytań doradcom bankowym. Po trzecie, pamiętaj o spreadzie korygującym, który ma zapewnić neutralność zmiany dla Twojego portfela. Zrozumienie tych mechanizmów to klucz do świadomego zarządzania swoimi finansami w okresie przejściowym i po pełnym wdrożeniu WIRON. Bądź proaktywny i dbaj o swoje interesy finansowe.