Przerwanie biegu przedawnienia. Co przerywa bieg przedawnienia?

Zobowiązania finansowe wobec drugiej osoby czy firmy to codzienność. Czy to zaległa faktura, niespłacony kredyt, czy po prostu dług zaciągnięty w przeszłości – każde roszczenie finansowe ma swój określony czas, w którym można je egzekwować. Ten czas to właśnie okres przedawnienia. Jednak w niektórych sytuacjach bieg tego terminu może zostać przerwany, co dla wierzyciela oznacza, że zyskuje dodatkowe lata na dochodzenie swojego roszczenia. Czym jest więc przerwanie biegu przedawnienia i w jakich sytuacjach do niego dochodzi?

Przedawnienie – podstawowe zasady

Przedawnienie to mechanizm, który służy ograniczeniu w czasie możliwości dochodzenia roszczeń. Po jego upływie dłużnik może odmówić zapłaty, powołując się właśnie na przedawnienie. Zazwyczaj okres ten wynosi 6 lat, choć w niektórych przypadkach (np. dla świadczeń okresowych, takich jak czynsz) jest krótszy – 3 lata. Wydawać by się mogło, że po tych kilku latach każdy dług powinien zostać uznany za przedawniony i niewymagalny. W praktyce jednak nie zawsze jest to takie proste.

Bieg terminu przedawnienia może zostać przerwany, co oznacza, że po zakończeniu, okres przedawnienia liczy się na nowo. Co ważne, czas, który upłynął przed przerwaniem biegu przedawnienia, nie jest już brany pod uwagę – wszystko zaczyna się od zera.

Co przerywa bieg przedawnienia?

W polskim prawie istnieje kilka sytuacji, które mogą spowodować przerwanie biegu przedawnienia. Każda z nich związana jest z aktywnością wierzyciela lub dłużnika i polega na działaniu zmierzającym do wyegzekwowania długu lub uznaniu długu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze sytuacje, które mogą przerwać bieg terminu przedawnienia.

Wniesienie pozwu do sądu

Jednym z najczęstszych przypadków przerwania biegu przedawnienia jest wniesienie pozwu do sądu. Kiedy wierzyciel składa pozew o zapłatę należności, to przerwanie biegu przedawnienia następuje automatycznie. Oznacza to, że jeżeli wierzyciel złoży pozew przed upływem terminu przedawnienia, to nawet jeśli proces potrwa wiele lat, nie musi się obawiać, że jego roszczenie ulegnie przedawnieniu. Po zakończeniu postępowania sądowego i uzyskaniu wyroku wierzyciel ma ponownie 6 lat (lub 3 lata w przypadku świadczeń okresowych) na dochodzenie swojego roszczenia.

Egzekucja komornicza

Kolejnym sposobem na przerwanie biegu przedawnienia jest egzekucja komornicza. Jeżeli wierzyciel uzyskał już wyrok sądu lub nakaz zapłaty i skierował sprawę do komornika, to wszelkie działania podejmowane przez komornika w celu wyegzekwowania długu przerywają bieg terminu przedawnienia. Co istotne, każda czynność komornika np. zajęcie wynagrodzenia dłużnika, ruchomości czy nieruchomości powoduje, że bieg przedawnienia liczy się od nowa.

Uznanie długu przez dłużnika

Zdarza się, że dłużnik sam uznaje, że jest winny pewną kwotę wierzycielowi. Uznanie długu może mieć różne formy, np. poprzez podpisanie ugody, w której dłużnik zobowiązuje się do spłaty części zadłużenia, czy nawet poprzez wpłatę częściowej kwoty długu. W takiej sytuacji bieg przedawnienia również zostaje przerwany. Nawet jeżeli wierzyciel nie podejmował wcześniej żadnych formalnych kroków, uznanie długu przez dłużnika daje mu nowe możliwości dochodzenia roszczeń.

Złożenie wniosku o mediację

W ostatnich latach coraz bardziej popularne stają się mediacje jako sposób rozwiązywania sporów finansowych. Jeżeli wierzyciel i dłużnik zdecydują się na mediację, to samo złożenie wniosku o rozpoczęcie mediacji przerywa bieg przedawnienia. Co ważne, nie jest istotne, czy mediacje zakończą się sukcesem czy też nie – przerwanie biegu przedawnienia następuje w momencie zainicjowania procedury.

Czy wezwanie do zapłaty przerywa bieg przedawnienia?

Wezwanie do zapłaty samo w sobie nie przerywa biegu przedawnienia. Aby bieg przedawnienia został przerwany, konieczne są czynności prawne przewidziane przez Kodeks cywilny i opisane wyżej. Wezwanie do zapłaty może jedynie przypomnieć dłużnikowi o istnieniu długu, ale nie wpływa na przerwanie biegu przedawnienia. Aby rzeczywiście przerwać bieg przedawnienia, wierzyciel powinien podjąć jedną z wymienionych wyżej czynności, np. złożyć pozew do sądu.

Jakie konsekwencje niesie za sobą przerwanie biegu przedawnienia?

Przerwanie biegu przedawnienia ma bardzo istotne konsekwencje zarówno dla wierzyciela, jak i dłużnika. Dla wierzyciela oznacza to, że zyskuje on dodatkowy czas na dochodzenie swoich roszczeń, nawet jeśli pierwotny termin przedawnienia był bliski. Każda czynność powodująca przerwanie biegu przedawnienia “resetuje” zegar, dając wierzycielowi nowy okres 6 lat (lub 3 lata dla świadczeń okresowych) na dochodzenie długu.

Dla dłużnika z kolei przerwanie biegu przedawnienia oznacza, że nie może liczyć na to, że po kilku latach jego zobowiązanie zostanie zapomniane lub uznane za przedawnione. Każda z opisanych wyżej sytuacji powoduje, że dług staje się znowu aktualny, a wierzyciel ma prawo domagać się jego spłaty.

Jak dłużnik może się bronić?

Dla dłużników sytuacja przerwania biegu przedawnienia nie jest komfortowa, jednak nie oznacza to, że są bezbronni. Warto pamiętać o kilku zasadach, które mogą pomóc w zarządzaniu zobowiązaniami.

Sprawdzenie działań wierzyciela

Jeżeli dłużnik otrzymuje wezwanie do zapłaty lub informację o wszczęciu egzekucji, warto sprawdzić, czy wierzyciel faktycznie podejmował wcześniej działania przerywające bieg przedawnienia. Czasami zdarza się, że wierzyciele nie informują dłużników o takich czynnościach, co może stanowić argument do podniesienia zarzutu przedawnienia.

Pomoc prawna

W sytuacji, gdy dłużnik ma wątpliwości co do tego, czy jego dług się przedawnił, warto skonsultować się z prawnikiem. Profesjonalna pomoc może pomóc w zrozumieniu przepisów oraz w obronie swoich praw.

Przerwanie biegu przedawnienia to mechanizm prawny, który ma na celu zapewnienie wierzycielowi możliwości dochodzenia swoich roszczeń. Każda z opisanych powyżej sytuacji – wniesienie pozwu, egzekucja komornicza, uznanie długu przez dłużnika czy mediacje – sprawiają, że wierzyciel zyskuje dodatkowy czas na odzyskanie swojego długu. Dłużnicy, którzy chcą uniknąć negatywnych konsekwencji, powinni dokładnie monitorować swoje zobowiązania i, w razie potrzeby, korzystać z pomocy prawnej.

Jeśli masz wątpliwości co do swojej sytuacji prawnej, warto skonsultować się z naszą kancelarią Eurolege, gdzie doświadczony prawnik szczegółowo przyjrzy się Twojej sprawie i doradzi najlepsze rozwiązanie.